ขั้นตอนการฟ้องคดีอาญาเป็นอย่างไร ก่อนจ้างทนายฟ้องคดี

ขั้นตอนการฟ้องคดีอาญาเป็นอย่างไร ก่อนจ้างทนายฟ้องคดี
บทนำ
คดีอาญาเป็นคดีที่เกี่ยวข้องกับการกระทำผิดกฎหมายซึ่งกระทบต่อสังคมและความสงบเรียบร้อยของประชาชน เช่น ทำร้ายร่างกาย ฉ้อโกง ลักทรัพย์ หมิ่นประมาท หรือคดียาเสพติด การฟ้องคดีอาญาจึงมีขั้นตอนแตกต่างจากคดีแพ่ง และมีบทลงโทษเป็นโทษอาญา เช่น จำคุก ปรับ หรือทั้งจำทั้งปรับ ดังนั้นก่อนตัดสินใจฟ้องคดีอาญา ควรรู้ขั้นตอนและปรึกษาทนายเพื่อปกป้องสิทธิของตน


ขั้นตอนที่ 1 : แจ้งความร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน
ผู้เสียหายสามารถไปแจ้งความที่สถานีตำรวจ เพื่อให้ตำรวจบันทึกคำให้การและสอบสวนข้อเท็จจริง
พนักงานสอบสวนจะทำการสอบปากคำผู้เสียหาย พยาน และรวบรวมหลักฐาน
กรณีความผิดที่ยอมความได้ (เช่น หมิ่นประมาท ทำร้ายร่างกายเล็กน้อย) ผู้เสียหายอาจตกลงยอมความได้ก่อน

ขั้นตอนที่ 2 : การสอบสวนและสำนวนคดี
ตำรวจทำการสอบสวน รวบรวมพยานหลักฐาน และจัดทำสำนวน
เมื่อสอบสวนเสร็จแล้ว จะส่งสำนวนให้อัยการเพื่อพิจารณาว่าจะฟ้องหรือไม่ฟ้อง
หากอัยการเห็นว่าหลักฐานเพียงพอ ก็จะมีคำสั่งฟ้องต่อศาล

ขั้นตอนที่ 3 : ฟ้องคดีต่อศาล
ในคดีอาญาส่วนใหญ่ อัยการเป็นโจทก์ ฟ้องผู้ต้องหาในนามรัฐ
ผู้เสียหายบางกรณีสามารถยื่นฟ้องเองได้โดยตรงต่อศาล (เรียกว่า “โจทก์ร่วม”) เช่น คดีหมิ่นประมาท ทำร้ายร่างกาย ฯลฯ แต่ควรให้ทนายช่วยร่างคำฟ้องให้ถูกต้อง
เมื่อศาลรับฟ้อง ศาลจะออกหมายเรียกหรือหมายจับจำเลยเพื่อเข้าสู่กระบวนการพิจารณา

ขั้นตอนที่ 4 : กระบวนพิจารณาในศาล
ศาลสอบถามคำให้การจำเลยว่าจะรับสารภาพหรือปฏิเสธข้อหา
หากจำเลยรับสารภาพ ศาลอาจพิพากษาโดยไม่ต้องสืบพยานทั้งหมด แต่จะพิจารณาโทษตามความหนักเบา
หากจำเลยปฏิเสธ ศาลจะนัดสืบพยานโจทก์และจำเลยเช่นเดียวกับคดีแพ่ง โดยมีการซักถามและซักค้านพยาน

ขั้นตอนที่ 5 : หลังคำพิพากษา
หากคู่ความไม่พอใจคำพิพากษา มีสิทธิอุทธรณ์หรือฎีกาได้ตามที่กฎหมายกำหนด
หากจำเลยถูกพิพากษาจำคุก ศาลจะมีคำสั่งคุมขังหรือให้รอการลงโทษตามกรณี
หากโจทก์ชนะคดี แต่จำเลยไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา (เช่น ไม่ชำระค่าปรับ) จะเข้าสู่กระบวนการบังคับคดีอาญาตามกฎหมาย

สรุป
คดีอาญาเกี่ยวข้องกับการกระทำผิดที่ส่งผลต่อสังคม จึงมีขั้นตอนเข้มงวด ตั้งแต่การแจ้งความ การสอบสวน การฟ้องคดี ไปจนถึงการพิพากษา การมีทนายความช่วยเหลือตั้งแต่แรก จะทำให้ผู้เสียหายหรือผู้ถูกกล่าวหาเข้าใจกฎหมายอย่างถูกต้อง รู้แนวทางสู้คดี และปกป้องสิทธิของตนได้อย่างเต็มที่

ทนายตรินัยน์  นบ, นบท