ถูกโพสต์บัตรประชาชนประจานหนี้ ทั้งที่ไม่ใช่ลูกหนี้ เจ้าหนี้ทำได้หรือไม่?

ถูกโพสต์บัตรประชาชนประจานหนี้ ทั้งที่ไม่ใช่ลูกหนี้ เจ้าหนี้ทำได้หรือไม่?

บทนำ
ในยุคสื่อสังคมออนไลน์ การทวงหนี้ไม่ได้จำกัดแค่การโทรศัพท์หรือส่งจดหมายอีกต่อไป เจ้าหนี้บางรายเลือกที่จะโพสต์ข้อความ รูปภาพ หรือแม้แต่ บัตรประชาชนของบุคคลอื่น ลงในโลกออนไลน์เพื่อกดดันให้ชำระหนี้ แต่หากผู้ที่ถูกโพสต์ไม่ใช่ลูกหนี้ตัวจริง กรณีนี้ยิ่งสร้างความเสียหายร้ายแรง ทั้งชื่อเสียง เกียรติยศ และสิทธิในความเป็นส่วนตัว คำถามสำคัญคือ เจ้าหนี้ทำได้หรือไม่ และผู้ถูกโพสต์มีสิทธิทางกฎหมายอะไรบ้าง?


ประเด็นทางกฎหมาย
ความผิดฐานหมิ่นประมาท (มาตรา 326, 328 ป.อาญา)

การโพสต์ภาพบัตรประชาชนพร้อมข้อความทวงหนี้ อาจทำให้สังคมเข้าใจผิดว่าเจ้าของบัตรเป็นลูกหนี้ → เข้าข่ายหมิ่นประมาทโดยการโฆษณา
ความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ มาตรา 14, 16

การนำข้อมูลส่วนบุคคลเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ โดยบิดเบือนข้อเท็จจริงหรือทำให้เสียหาย → มีโทษปรับและจำคุก
การละเมิดสิทธิส่วนบุคคล (มาตรา 420 ป.พ.พ.)

การเผยแพร่ข้อมูลส่วนตัวโดยไม่ได้รับอนุญาต ถือเป็นการละเมิด ทำให้ผู้เสียหายมีสิทธิเรียกค่าเสียหายทางแพ่ง
ผิด พ.ร.บ.ทวงถามหนี้ พ.ศ. 2558

กฎหมายห้ามการทวงหนี้โดยทำให้บุคคลอื่นได้รับความอับอาย เสื่อมเสียชื่อเสียง หรือถูกประจาน → มีโทษทั้งจำทั้งปรับ

สิทธิของผู้ถูกโพสต์ประจาน
สิทธิยื่นคำร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน
เพื่อดำเนินคดีอาญาฐานหมิ่นประมาท และความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์
สิทธิฟ้องแพ่งเรียกค่าเสียหาย
สำหรับความเสียหายต่อชื่อเสียง เกียรติยศ และความเป็นอยู่
สิทธิร้องเรียนต่อหน่วยงานรัฐ
เช่น กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ หรือคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPC)

แนวทางดำเนินคดีของผู้เสียหาย
เก็บพยานหลักฐาน

บันทึกหน้าจอ (screenshot) ข้อความ โพสต์ และการแชร์ทั้งหมด
เก็บลิงก์ URL พร้อมวันเวลาที่โพสต์
แจ้งความร้องทุกข์

ยื่นต่อสถานีตำรวจในท้องที่ที่โพสต์ปรากฏ
ระบุข้อหาที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ หมิ่นประมาทโดยการโฆษณา และความผิดตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์
ฟ้องแพ่งเรียกค่าเสียหาย

ฟ้องเรียกค่าเสียหายจากการถูกประจาน เสียชื่อเสียง และความเดือดร้อน
ยื่นคำร้องต่อศาลให้ลบข้อความ/ภาพ

เพื่อหยุดความเสียหายที่กำลังเกิดขึ้น

บทสรุป
การโพสต์รูปบัตรประชาชนของผู้อื่นเพื่อทวงหนี้ โดยเฉพาะเมื่อบุคคลนั้น ไม่ใช่ลูกหนี้ตัวจริง เป็นการละเมิดกฎหมายหลายฉบับ ทั้งอาญา แพ่ง และกฎหมายทวงหนี้ ผู้เสียหายมีสิทธิที่จะดำเนินคดีเพื่อปกป้องสิทธิของตนเองและเรียกค่าเสียหาย

ดังนั้น หากคุณถูกละเมิดด้วยการโพสต์บัตรประชาชนหรือข้อมูลส่วนตัวในโลกออนไลน์ ควรรีบเก็บหลักฐานและปรึกษาทนายความ เพื่อใช้สิทธิทางกฎหมายอย่างทันท่วงที

ทนายตรินัยน์   นบ, นบท  ทนายวิเชียรบุรี  เพชรบูรณ์