ถูกฟ้องการเล่นแชร์ เสี่ยงติดคุก! นายวงลูกวงต้องรู้ อย่างไร?

เล่นแชร์ เสี่ยงคดีอาญา! นายวง–ลูกวง ต้องรู้ความรับผิด

บทนำ
“แชร์” หรือที่เรียกกันว่า “เล่นแชร์” เป็นรูปแบบการออมและกู้ยืมในชุมชนที่พบได้ทั่วไป หลายคนมองว่าเป็นเรื่องเล็ก ๆ ในกลุ่มเพื่อน ญาติพี่น้อง แต่แท้จริงแล้ว หากมีการเล่นแชร์ผิดลักษณะ เช่น เล่นหลายวง หรือจำนวนมือต่อวงเกินเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด ย่อมอาจเข้าข่ายความผิดอาญาได้ทันที โดยเฉพาะ นายวง ที่เป็นผู้จัดการแชร์ และ ลูกวง ที่เปียแชร์แล้วหนีไม่ส่งเงินต่อ


หลักกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
พระราชบัญญัติการเล่นแชร์ พ.ศ. 2534

มาตรา 4: การจัดให้มีการเล่นแชร์เกิน 3 วง หรือมีมือเกิน 30 มือ ต้องได้รับอนุญาตจากนายทะเบียน
มาตรา 12: ผู้ฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

มาตรา 653: การเล่นแชร์เป็นสัญญาโดยชอบด้วยกฎหมาย แต่ต้องไม่ฝ่าฝืนกฎหมายพิเศษ (เช่น พ.ร.บ.การเล่นแชร์)
ประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 341: ลูกวงที่เปียแชร์แล้วหนี ไม่ส่งเงิน อาจเข้าข่าย “ฉ้อโกง” ได้

การวิเคราะห์ความรับผิด
---ความรับผิดของ “นายวงแชร์”
หากจัดให้มีการเล่นแชร์ เกิน 3 วง หรือเกิน 30 มือ โดยไม่ได้รับอนุญาต → ผิดตาม พ.ร.บ.การเล่นแชร์ มีโทษทางอาญา
หากรับเงินจากลูกวงแล้วไม่ส่งมอบต่อ หรือปิดวงหนี → ผิดฐาน ฉ้อโกงประชาชน
---ความรับผิดของ “ลูกวงแชร์”
หากส่งแชร์ตามปกติ → ไม่ผิด
หาก เปียแชร์แล้วหนี ไม่ส่งเงินต่อ → ผิดสัญญาแพ่ง และอาจเข้าข่าย ฉ้อโกง หากมีพฤติการณ์หลอกให้ผู้อื่นเสียทรัพย์

ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกา
ฎีกาที่ 1479/2547
ศาลวินิจฉัยว่า การเล่นแชร์แม้เป็นสัญญาที่กฎหมายรับรอง แต่หากมีการจัดวงแชร์เกินจำนวนที่กฎหมายกำหนดโดยไม่ได้รับอนุญาต นายวงมีความผิดตาม พ.ร.บ.การเล่นแชร์
ฎีกาที่ 2530/2552
ลูกวงที่เปียแชร์แล้วไม่ส่งเงิน ถือเป็นการผิดสัญญาแพ่ง และหากมีพฤติการณ์จงใจหลอกให้ผู้อื่นเชื่อว่าตนจะส่งต่อ แต่กลับหนีไป อาจมีความผิดฐานฉ้อโกงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 341
ฎีกาที่ 1998/2556
การที่นายวงนำเงินที่ได้จากลูกวงไปใช้ส่วนตัว ไม่หมุนเวียนในวงแชร์ ศาลถือว่าเป็นการฉ้อโกงประชาชน เนื่องจากมีลักษณะหลอกลวงบุคคลหลายรายให้ร่วมลงทุน

ข้อคิดสำหรับประชาชน
นายวงแชร์ ต้องตรวจสอบจำนวนวงและจำนวนมือ หากเกินกฎหมายกำหนด ต้องขออนุญาต มิฉะนั้นเสี่ยงติดคุก
ลูกวงแชร์ ต้องตระหนักว่า หากเปียแชร์แล้วไม่ส่งต่อ อาจถูกฟ้องแพ่งและอาญาได้
การเล่นแชร์เป็นเรื่องเสี่ยงสูง ทั้งการเงินและกฎหมาย → ทางออกที่ปลอดภัยกว่าคือการออมเงินหรือลงทุนในระบบที่ถูกกฎหมาย

บทสรุป
การเล่นแชร์อาจดูเหมือนการช่วยเหลือกันในหมู่ญาติพี่น้องหรือเพื่อนฝูง แต่แท้จริงแล้ว หากไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย ทั้งนายวงและลูกวงต่างมีความเสี่ยงทางกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็นโทษปรับ จำคุก หรือถูกฟ้องร้องคดีแพ่งและอาญา ดังนั้น หากคิดจะเล่นแชร์ ต้องรู้เท่าทันกฎหมาย หรือเลือกใช้ระบบทางการเงินที่ปลอดภัยกว่า เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

จัดทำโดย ...... ทนายตรินัยน์    นบ, เนติบัณฑิตไทย