คดีรถชน: ต้องจ่ายซ้ำทั้งให้ผู้เสียหายและบริษัทประกันหรือไม่?

คดีรถชน: ต้องจ่ายซ้ำทั้งให้ผู้เสียหายและบริษัทประกันหรือไม่?

บทนำ
คดีรถชนมักไม่ได้จบแค่การเรียกค่าเสียหายจากคู่กรณีโดยตรง เพราะหากรถของผู้เสียหายมีประกันภัย บริษัทประกันอาจเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย สิ่งที่หลายคนกังวลคือ หากศาลคดีอาญาสั่งให้ผู้ก่อเหตุชำระค่าเสียหายแก่ผู้เสียหายโดยตรงไปแล้ว ต่อมาบริษัทประกันที่จ่ายเงินไปก่อนจะหันมาฟ้องซ้ำอีกครั้ง เราต้องจ่าย “สองต่อ” หรือไม่?

หลักกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ป.พ.พ. มาตรา 309: การชำระหนี้โดยสุจริตแก่เจ้าหนี้หรือผู้มีสิทธิรับชำระ ย่อมเป็นการระงับหนี้
ป.วิ.อาญา มาตรา 44/1: ผู้เสียหายสามารถยื่นคำร้องขอค่าเสียหายในคดีอาญาได้ ศาลอาญามีอำนาจบังคับให้จำเลยชดใช้
หลักรับช่วงสิทธิของบริษัทประกันภัย: หากบริษัทประกันชำระค่าสินไหมทดแทนแทนผู้เอาประกัน บริษัทจะเข้ารับสิทธิเรียกร้องแทนผู้เอาประกันได้ แต่สิทธิของบริษัทไม่เกินกว่าสิทธิที่ผู้เอาประกันมี
สาระคำพิพากษา (ฎีกาที่ 883/2567)
ในคดีนี้ โจทก์เป็นบริษัทประกันภัย อ้างว่าตนจ่ายค่าซ่อมรถให้ผู้เอาประกันไปแล้ว และเข้ารับช่วงสิทธิ จึงฟ้องจำเลยให้ชำระคืน แต่ข้อเท็จจริงปรากฏว่า พนักงานอัยการได้ฟ้องจำเลยเป็นคดีอาญา และผู้เอาประกันภัย (เจ้าของรถ) ได้ยื่นคำร้องขอให้จำเลยชดใช้ค่าซ่อมในคดีอาญา ศาลพิพากษาให้จำเลยรับผิด และจำเลยก็ได้ชำระหนี้ตามคำพิพากษาครบถ้วนแล้ว

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า แม้บริษัทประกันจะชำระเงินให้ผู้เอาประกันภัยไปก่อน และมีสิทธิรับช่วงสิทธิ แต่เมื่อจำเลยได้ชำระหนี้โดยสุจริตตามคำพิพากษาศาลอาญาครบถ้วนแล้ว ถือว่าหนี้ละเมิดนั้น “ระงับสิ้นไป” บริษัทประกันไม่อาจฟ้องซ้ำได้อีก

ข้อคิดสำหรับประชาชน
ไม่ต้องกลัวว่าจะต้องจ่ายซ้ำซ้อน – หากชำระค่าเสียหายครบถ้วนตามคำพิพากษาแล้ว หนี้ละเมิดถือว่าระงับ บริษัทประกันไม่สามารถเรียกซ้ำได้
บทบาทของบริษัทประกัน – บริษัทประกันมีสิทธิรับช่วงสิทธิจริง แต่สิทธินั้นไม่มากกว่าผู้เอาประกัน หากเจ้าของรถได้รับค่าเสียหายแล้ว หนี้ก็จบ
ความสำคัญของการชำระหนี้โดยสุจริต – หากชำระหนี้ไปตามคำพิพากษา หรือชำระแก่เจ้าหนี้โดยสุจริต หนี้จะได้รับความคุ้มครองตามกฎหมาย

บทสรุป
คดีรถชนที่มีทั้งคดีอาญาและบริษัทประกันเข้ามาเกี่ยวข้อง อาจสร้างความกังวลว่าจะต้องชำระค่าเสียหายซ้ำซ้อน แต่คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 883/2567 ยืนยันชัดว่า เมื่อจำเลยชำระหนี้ตามคำพิพากษาในคดีอาญาแล้ว หนี้ได้ระงับสิ้นไป บริษัทประกันไม่อาจเรียกซ้ำได้อีก

จัดทำโดย .....ทนายตรินัยน์     นบ, เนติบัณฑิตไทย